Op 18 november was de avond over de verlichting en de bomen in de Zwerfkei in het kader van het project Zwerfkei – Licht door de bomen. Er waren 25 deelnemers waarvan er 20 in de Zwerfkei wonen. Nadat uitgelegd is waarom dit project is opgezet en de resultaten van de in september gehouden enquête zijn gepresenteerd, is uitgebreid ingegaan op de bomen, de verlichting en wat er aan gedaan kan worden. Besloten is om eerst een proef te doen met nieuwe lampen in de huidige lichtmasten om het effect van nieuwe LED-verlichting te bekijken. Verder worden de bomen flink gesnoeid, zodat de armaturen vrij hangen van het groen. Daarna wordt bekeken hoe we verder gaan met het project dat als doel heeft om de verlichting in de Zwerfkei te verbeteren. Mogelijkheden voor verbetering zijn plaatsing van enkele nieuwe lichtmasten, verplaatsing van enkele lichtmasten en eventueel kappen van enkele bomen. Voorlopig blijven zoveel mogelijk bomen staan en worden ze regelmatig grondig gesnoeid. De bomen blijven een punt van aandacht, mogelijk een toekomstig project voor het wijkplatform. De deelnemers waren enthousiast over de uitgebreide toelichting en de ruime mogelijkheden voor het stellen van vragen. Veel deelnemers vonden het een goede discussieavond.

Hieronder is een chronologisch verslag van de avond te vinden.

Achtergrond van het project

Een schets van de geschiedenis van het wijkplatform en wat het wijkplatform zoal bereikt heeft sinds de oprichting, wordt gevolgd door een korte uiteenzetting over het in 2013 gestarte straatverlichtingsproject. De conclusie over de Zwerfkei van de in 2013 gehouden wijkschouw is dat de Zwerfkei de slechtst verlichte straat in de wijk is. Dit komt door een combinatie van de hoge lichtmasten op grote onderlinge en onregelmatige afstanden, de hoge bomen met een conische vorm en doorzakkende takken, de plaatsing van de lichtmasten en de bomen ten opzichte van elkaar, en de vele bochten in de Zwerfkei. De verlichting in de Zwerfkei is in 2013 niet aangepakt omdat het budget te beperkt was om alle verlichting in de wijk te verbeteren.

Project Zwerfkei Licht door de bomen

In 2014 is het project Zwerfkei - Licht door de bomen gestart. De doelen van dit project zijn in het donker kunnen zien waar je loopt, het gevoel van sociale veiligheid vergroten en duidelijk krijgen wat de wensen van de bewoners en gebruikers zijn met betrekking tot de verlichting en de bomen van de Zwerfkei. Door het wijkplatform is een projectinitiatief bij de gemeente ingediend om de verlichting van de Zwerfkei te verbeteren, niet om iets aan de bomen te doen. Eerst is een onderzoek van wensen van bewoners en gebruikers uitgevoerd.  De uitgangspunten bij dit onderzoek zijn dat de Zwerfkei de slechtst verlichte straat in de Hoogenhof is en dat de moeraseiken grote bomen van de eerste orde zijn die voorlopig nog doorgroeien.

Enquêteresultaten – bewonersonderzoek

Ongeveer twee derde van de 60 huishoudens in een koophuis in de Zwerfkei heeft meegedaan aan het onderzoek. Slechts 10% geeft aan zich niet veilig te voelen, terwijl ongeveer 35% aangeeft dat hun veiligheidsgevoelens te maken hebben met te weinig verlichting en ongelijk liggende trottoirtegels. 30% is wat minder tevreden met de verlichting in de straat en ruim 20% in minder tevreden met de bomen.
Schade aan eigen bezittingen veroorzaakt door de bomen komt gelukkig niet veel voor. 10% heeft schade aan eigen bestrating gehad en 5% aan de beplanting in de tuin. Ook twee bewoners melden schade aan de riolering. Het gemeentelijk trottoir heeft meer te lijden, maar dit wordt tot nu toe regelmatig recht gelegd. Ongeveer 20% van de bewoners verwacht schade door de bomen in de toekomst. De helft van de respondenten zegt last te hebben van ongelijke stoeptegels, 40% van afgevallen bladeren en iets meer dan 20% van gladheid door afgevallen bladeren. Nog geen 10% ondervindt overlast door de belemmering van het zonlicht.
Op de vraag of het een goed idee is om een aantal bomen te kappen geeft ongeveer 30% aan hier mee eens te zijn. Niemand vindt het een goed idee om alle bomen te kappen en bijna iedereen die aangeeft dat er wel een aantal bomen gekapt mag worden, geeft een toelichting. Pas als de bomen echt grote problemen veroorzaken, mogen er een aantal gekapt worden, maar eerst moet bekeken worden of er echt geen andere oplossing voor het probleem is. Men wil zoveel mogelijk bomen behouden.
Bijna 70% van de respondenten vindt dat de verlichting niet belemmerd moet worden door beplanting, 60% vindt dat vooral het trottoir verlicht moet worden, terwijl 30% vindt dat vooral de rijbaan verlicht moet worden. Een derde vindt dat er te weinig lantaarns zijn, en bijna 40% dat ze te hoog zijn. Een oplossing die veelvuldig geopperd wordt om de belemmering van de verlichting door de bomen tegen te gaan is inkorten van de lantaarns.

Bomen

De bomen zijn groot en worden nog veel groter. Ze worden groter dan verwacht. Een deel van de eerste bewoners is naar een door de gemeente georganiseerde avond geweest waar de plannen voor de bomen en de keuze voor moeraseiken aan de orde zijn geweest. Men wist dat het grote bomen werden van de eerste orde, maar dat ze zo groot zouden worden had men niet verwacht en de gemeente heeft daar destijds ook niet voor gewaarschuwd. De kroon van de boom kan nog wel twee keer zo breed worden.
De bomen staan 7 tot 9 meter van elkaar. Dit is erg dicht op elkaar. Beter zou zijn om in een van de komende jaren om en om een boom te verwijderen. Dan kunnen de kronen en de wortels goed uitgroeien.

Bomen en riolering

Onder de grond worden de bomen ongeveer anderhalf keer zo groot als de kroon. Wortels van bomen groeien optimaal naar vochtige plekken. Riolering met minieme scheurtjes of gaatjes waar vocht uitkomt, weten ze feilloos te vinden. De haarwortels groeien er naar toe en proberen bij meer vocht in de rioolbuis te komen. Daarbij maken ze de rioolbuis verder kapot en vormen ‘takkenbosjes’ in de buis die verstopping veroorzaken.
Wie is verantwoordelijk voor de riolering? De gemeente tot aan de aansluiting van de woningen, de huiseigenaar van aansluiting op de gemeentelijke riolering tot in de woning. De gemeente controleert de grotere rioolbuizen eens in de 2 jaar op mankementen. De kleinere buizen worden niet gecontroleerd, hier wordt pas ingegrepen als er een probleem optreedt. De huiseigenaren moeten er zelf voor zorgen dat de riolering op eigen terrein niet lekt (mogelijkheden daarvoor zijn: met een cameraatje door een ontstoppingsbedrijf of buizen blootleggen). Als de buis lek is, merkt men dat redelijk snel. Eventuele kosten van herstel op particulier terrein komen voor rekening van de huiseigenaren.

Verlichting

De huidige lantaarns zijn 6 meter hoog, behalve de twee hogere naast Softstar. Deze hoogte is voor een straat als de Zwerfkei een goede keuze. De lantaarns zijn echter verder van elkaar geplaatst dan wenselijk voor een goede verlichting van straat en trottoirs. Verder zijn de afstanden tussen de lantaarns niet gelijk maar variabel. Er zijn nu plekken die niet goed verlicht zijn. Alle lantaarns staan aan een kant van de straat, de stoep aan deze kant is op enkele plekken na redelijk verlicht. De stoep aan de andere kant heeft minder profijt van de lichtbundel en is veel slechter verlicht.

Een oplossing om de verlichting zonder al te grote en kostbare ingrepen te verbeteren tot een vergelijkbaar lichtniveau als elders in de Hoogenhof is: enkele lantaarns verplaatsen; enkele nieuwe lantaarns bijplaatsen en een enkele boom die de verlichting erg belemmert verwijderen. Nog beter is om niet slechts een enkele boom te verwijderen maar om een van de komende jaren om en om bomen te kappen.
Dit plan is door de gemeente in overleg met het wijkplatform uitgewerkt en te vinden op de plattegrond.

De armaturen van de oude lantaarns zijn niet meer verkrijgbaar. Op de nieuwe palen komen, als het plan wordt uitgevoerd, andere armaturen met een LED-lamp. De lichtopbrengst van beide lampen is in het gebruik ongeveer even groot, maar de oude lampen stralen ook uv-licht uit en de nieuwe niet. Verder is de kleur van het licht iets anders zijn. Voorgesteld wordt om ook de oude armaturen van nieuwe lampen te voorzien. De aanwezigen konden zich niet voorstellen hoe de verlichting eruitziet met nieuwe lampen, daarom wordt eerst een proef gedaan. In de helft van de huidige lantaarns wordt een nieuwe LED-lamp gezet, en de bewoners hebben 2 weken de tijd om hun oordeel te geven door een mailtje te sturen naar secretaris@wijkplatformhoogenhof.nl. Komt er geen commentaar, dan gaan we er van uit dat de nieuwe lampen op zich geen probleem zijn. Er komt daarna een voorstel voor een volgende stap in de aanpak van de verbetering van de straatverlichting.

In de enquête werd regelmatig als het inkorten van de lantaarnpalen als oplossing gegeven voor de belemmering van de lichtval door de bomen. Inkorten houdt in dat de straat en het trottoir nog slechter verlicht worden. Om de straat goed te verlichten met kortere lantaarnpalen moeten er veel meer lantaarns bijkomen; ook aan de andere kant van de weg. Dit gaat het beschikbare budget ver te boven.

Meer informatie

Zwerfkei - Licht door de bomen - presentatie - 18 november 2014
Resultaten bewoners – Zwerfkei - Licht door de bomen
Resultaten gebruikers - Zwerfkei - Licht door de bomen
Verlichting Zwerfkei A3 Boomprojectie
Geschiedenis van wijkplatform Hoogenhof en de fysieke leefomgeving
Project straatverlichting - kunnen zien waar je loopt – 2013